Uniek oral history lesmateriaal in ontwikkeling

Films leren MBO studenten hoe zij interviewen over het thema ‘vrijheid’

Erfgoed Gelderland ontwikkelt uniek oral history lesmateriaal in samenwerking met de Gelderse oorlogsmusea, de Hogeschool Arnhem Nijmegen en verschillende mbo-opleidingen in Gelderland. Het lesmateriaal is onderdeel van het project ‘Vrijheid en Burgerschap’ en bestaat uit een vijftal korte films bestemd voor het mbo onderwijs. In de films worden de basisprincipes van de oral history interviewtechniek op een verhalende manier uitgelegd, zodat studenten daarna zelf een interview kunnen afnemen over het onderwerp vrijheid. Het project wordt mogelijk gemaakt door de Provincie Gelderland. 

Ambachtelijk gemaakt

De rol van interviewster wordt vertolkt door actrice Shaima Boone, geboren in Zevenaar en nu woonachtig in Amsterdam. De films worden geproduceerd door het Nijmeegse filmduo Niek&Nena. Nena blikt terug op het maakproces: “We vonden het superleuk om aan deze films te werken. Het onderwerp is erg interessant en het was heel indrukwekkend om Joop te ontmoeten en zijn verhaal te horen.” Joop Onnekink is in de films te zien als geïnterviewde en getuige van de Slag om Arnhem. Hij vertelt: “Als kind heb ik de Slag van Arnhem van dichtbij meegemaakt. Ik heb daar nog veel herinneringen aan en vertel daarover in het Airborne Museum Hartenstein. Meespelen in deze films is wel heel anders, maar ik vond het een leuke ervaring en ben blij dat ik er aan kon bijdragen.” Nena beaamt het gevoel van Joop: “We hebben geleerd hoe bijzonder en mooi het is dat we dit soort bronnen nog kunnen vastleggen. Over een poosje zal dit helaas niet meer zo zijn.”

Waarom de films?

Online zijn er verschillende Engelstalige instructievideo’s beschikbaar die uitleggen hoe je een oral history interview voorbereidt en afneemt. In Nederland is dat aanbod een stuk kleiner. En video’s zoals deze nu in ontwikkeling zijn, bestaan nog helemaal niet. Lian van der Zon van Erfgoed Gelderland legt uit: “We wilden geen klassieke instructievideo’s maken met een expert die uitlegt hoe je iets doet. In plaats daarvan hebben we gezocht naar een verhalende vorm die aansluit bij de leefwereld van de jonge doelgroep. Het resultaat zijn vijf korte films waarin een jonge interviewer de kijker meeneemt in haar zoektocht. Het begint spannend: op een zolder met een onbekend object. De interviewer gaat op onderzoek uit en komt dankzij oral history terecht bij een uniek, persoonlijk verhaal over de Slag om Arnhem. Gedurende haar zoektocht laat de interviewer zien wat goed ging en wat niet. Zo hebben we de stappen en tips die je nodig hebt bij een oral history interview verweven in een verhaal. Het is voor het eerst dat er op deze manier, dus door middel van storytelling, instructiefilms worden gemaakt over oral history.” 

Meer over het lesprogramma Burgerschap en vrijheidDe oral history filmpjes zijn onderdeel van een breder lesprogramma over vrijheid. Elk jaar in mei vieren en herdenken we de bevrijding van Nederland na de Tweede Wereldoorlog. Maar wat betekent vrijheid voor de maatschappij van nu? Mbo-studenten gaan zelf met deze vraag aan de slag binnen het lesprogramma Burgerschap en vrijheid. Met het programma wordt het thema vrijheid duurzaam verankerd in het vak Burgerschap.  Het lesprogramma is opgebouwd uit een aantal inhoudelijke lessen over verschillende vormen van vrijheid. Daarna krijgen de studenten les van hun docent over de oral history interviewtechniek. Om de docent daarbij te ondersteunen worden er filmpjes gemaakt over oral history. De deelnemende partners in het lesprogramma zijn: Erfgoed Gelderland, ROC Nijmegen, Vrijheidsmuseum, HAN University of Applied Sciences, Rijn IJssel, Graafschap College, Gelderland in Vrijheid, Aventus, Herinneringscentrum Apeldoornsche Bosch, Airborne Museum ‘Hartenstein’, Nationaal Onderduikmuseum.