Vrijheid onder de voet – Filmdag en tafelgesprek

In 2025 staan we stil bij 80 Jaar Vrijheid. Filmhuis Amphion presenteert een filmmarathon plus tafelgesprek over de offers die voor onze vrede en veiligheid zijn gebracht. Voor een belangrijk deel doen we dat met regionale films. De middag staat in het teken van de bombardementen die zijn uitgevoerd op steden in onze regio. Bijzondere aandacht is er voor het bombardement van 21 maart 1945 op Doetinchem. Aan tafel bespreken Mart de Kruif, Ad van Liempt, Eduard Klap en Herbert Tomesen de zin en onzin van het aanvallen van burgerdoelen. Aansluitend leiden Libanonveteranen Cor Keijzer en Bert Kleine Schaars de film ‘In dienst van de Vrede in’. Daarmee start het avondprogramma waarin de mensen centraal staan die voor onze vrede offers hebben gebracht: de geallieerden, de verzetsmensen en ook de gewone burgers.
FILM: Meneer Kees en meneer Henk – Misset in Oorlogstijd (65 minuten)
Uitgeversmaatschappij C. Misset uit Doetinchem behoorde voor de bezettingstijd tot de 20 grootste uitgevers van Nederland. Met zo’n 240 medewerkers kwamen de broers Kees en Henk Misset, die de directie vormden, voor grote keuzes te staan. Hoever ga je om je bedrijf en je personeel te redden? De bombardementen van maart 1945 vernietigen de drukkerij en heeft dramatische gevolgen voor zowel de broers als het bedrijf.
Met het Begin van de Lente (2021 – 30 minuten)
Het is eind maart 1945 als Doetinchem wordt getroffen door 3 bombardementen. De binnenstad blijft verwoest achter en ruim 130 mensen overleven het niet. De grote vraag die achterblijft is: waarom hebben deze bombardementen plaatsgevonden? In deze documentaire is te zien wat er feitelijk aan de drie bombardementen vooraf is gegaan.
De fatale Route (2024 – 20 min)
Afgelopen zomer is op 17 augustus 2024 een historische DC-3 Dakota opgestegen van vliegveld Weeze in Duitsland. Het doel: de stad Doetinchem, vlakbij de Duitse grens. De route: de vlucht die de piloten van geallieerde bommenwerpers volgden in maart 1945. Want in die periode werd Doetinchem drie keer getroffen door een bombardement. Vooral die van de 21ste maart roept veel vragen op. Volgens de vluchtrapporten was het namelijk een vergissing. De piloten dachten boven Isselburg te vliegen. Maar hoe konden ze er zoveel kilometers naast zitten? Het was immers mooi weer. Deskundigen denken een verklaring te hebben gevonden en die wilden ze met deze vlucht testen.
In Dienst van de Vrede (2024 -60 minuten + inleiding)
Aan de Unifil missie in Libanon van 1979-1985 hebben bijna 9000 Nederlandse militairen, veelal dienstplichtigen, deelgenomen. Ze stonden onder leiding van generaals Hans van der Louw en Peter van Uhm deel. Peter komt ook aan het woord in deze documentaire. Libanon-veteranen Bert Kleine Schaars en Cor Keijzer leiden de film in en zijn na afloop aanwezig om vragen te beantwoorden.
Tot Djokja niets aan de hand (2006 – 40 min)
Interviews met Achterhoekse Indiëgangers
Indonesië was ooit 3,5 eeuw een kolonie van Nederland. In de Tweede Wereldoorlog bezet door Japan, tot de atoombommen vielen. Met de plotselinge bevrijding eiste het volk het recht op zelfbeschikking. Op zelfstandigheid. De Nederlandse regering wil daar niets van weten en stuurt militairen. Eerst vrijwilligers, maar later ook dienstplichtigen. In totaal 110.000 man ‘om de orde en de rust te herstellen’. Het wordt een guerrilla-oorlog die vijf jaar zal duren.
De Bark en het drama van Rademakersbroek (2005 – 40 min)
Interviews met oudleden van de verzetsgroep De Bark uit Aalten.
Vier Duitse officieren, landmeters, worden opgepakt door de verzetsgroep ‘De Bark’. Ze krijgen de keuze: deserteren of de strop. Geen van hen wilde overlopen. Na hun executie ensceneert de ploeg een auto-ongeluk, maar de striemen zijn nog zichtbaar. De bezetter neemt wraak door 46 ‘Todeskandidaten’ uit gevangenis De Kruisberg in Doetinchem te halen en hen op een akker bij Varsseveld, Rademakersbroek, op 2 maart 1945 te executeren.
Het drama van Doesburg (2019 – 35 min)
Documentaire gemaakt van de gebeurtenissen in Doesburg op 20 april 1944. Vier verzetsmensen komen in doesburg om wapens te halen in Rheden, maar het was een valstrik. Doesburgse drogist Philippus Gastelaars en verzetsheld Zwarte Cees verliezen hun leven en vele anderen worden gevangen genomen. Hoe het allemaal precies in zijn werk ging kunt u zien in deze documentaire van Henk IJbema en Maarten Lindner.
De bevrijding van Zutphen in kleur (2023 – 10 min)
Zutphen werd op 6 april 1945 bevrijd van de Duitse bezetters door de 3e Canadean Infanterie Divisie. Het kostte veel moeite om de stad in te nemen met veel huis-aan-huis gevechten. Deze film laat zien hoe de Canadezen de verwoeste stad binnenkomen, hoe de lokale bevolking hun bevrijding viert en hoe collaborateurs worden behandeld.
FILM: Aalten in Oorlogstijd (60 minuten)
We sluiten deze filmmarathon af met ‘Aalten in Oorlogstijd’. Eind november 2003 verscheen deze film met uniek filmmateriaal over Aalten tijdens en kort na de Tweede Wereldoorlog. De film is gemaakt door Film Aalten.